Obszar województwa mazowieckiego obejmuje kilka regionów, znacznie odmiennych kulturowo. Samo Mazowsze jest krainą historyczną, położoną w środkowym biegu Wisły oraz dorzeczu jej dopływów w centralnej oraz północno-wschodniej Polsce. W wyniku przemian ustrojowych i związanych z tym zmian administracyjnych do województwa mazowieckiego włączono region podlaski na wschodzie, Ziemię Sandomierską będącą częścią Małopolski oraz Radomszczyznę. W efekcie mamy do czynienia z różnymi tradycjami muzycznymi, stanowiącymi bogactwo regionalnej kultury.
Mimo różnic, istnieje kilka silnych, wspólnych cech, z których główne to: transmisja pamięciowa, pokoleniowość przekazu, wariantywność (inne opracowanie tego samego tematu), anonimowość, związek z miejscem, związek z obrzędem, wspólnotowość, komunikatywność w obrębie danej grupy oraz użytkowość. Jest to dość tradycyjne ujęcie - nomen omen - muzyki tradycyjnej.
Mimo że praktykowany niegdyś powszechnie przekaz pokoleniowy w obrębie rodziny to dzisiaj wyjątkowa rzadkość, istnieje oddolny ruch „ludzi z miast”, którzy przyjeżdżają na wieś, aby przez wspólne granie i śpiewanie uczyć się melodii, rytmów i ludowych fraz od wyjątkowych instruktorów.
W projekcie opisaliśmy także działalność niektórych zespołów pieśni i tańca, gdzie nauka kroków, melodii i słów odbywa się w sposób bardziej zinstytucjonalizowany. Choć taka aktywność budzi uśmiech w kręgach zagorzałych tradycjonalistów, niewątpliwie jest jedną z form przekazu dawnych umiejętności.
W Mazowieckim Szlaku Tradycji staraliśmy się wyróżnić najciekawsze i najbardziej różnorodne pod względem repertuarowym zespoły, kapele i solistów. Naszą bazę będziemy systematycznie poszerzać o nowe opisy i nagrania. Zapraszamy w muzyczną podróż po Mazowszu!
Pierwszy biały głos Kurpiowszczyzny
Jest jedną z najbardziej znanych Kurpianek w Polsce. Ma na swoim koncie m.in. nominację do nagrody „Fryderyki”. Współpracowała z muzykiem jazzowym Włodzimierzem Nahornym, koncertowała na całym świecie. Apolonia ...
Z przymrużeniem oka
Siłą w miejscowości Baba są... baby. Silne duchem, sercem, ale przede wszystkim głosem. Mowa o zespole śpiewaczym - o nieprzypadkowej zatem nazwie - „Baby z Baby”. Miejscem ich spotkań i prób jest świetlica wiejska....
Zachwycające są energia, żywiołowość i spontaniczność Pani Marianny Fidos, która w całym regionie uznawana jest za wybitną śpiewaczkę obrzędową. Dawniej zapraszano ją m.in. na wesela gdzie jako starsza druhna, prowadziła obrzędy oczepin. Niegdyś były one bardzo...
Zna tak wiele pieśni, że nawet „nie ma gdzie i kiedy tego wszystkiego wyśpiewać”. Ma niezwykłą pamięć, jest też osobą nad wyraz twórczą. Swoje pieśni spisuje w specjalnym zeszycie. Jest ich tam obecnie 500. Zostały podzielone na kategorie i wciąż ich przybywa. Pani...
Opowieści Pani Marii Bienias są często emitowane na antenie Programu 2 Polskiego Radia w Magazynie "Źródła". Stworzyła też scenariusze mówionych gwarą dziewięciu spektakli obrzędowych. Stanowi lokalny autorytet w kwestiach dotyczących miejscowej tradycji. Dzięki...
Cztery kobiety, cztery historie, cztery głosy i jedno zamiłowanie: kurpiowski śpiew. Grupa śpiewacza "Bandysionki" to czteroosobowy zespół, którego skład tworzą dzisiaj: Bronisława Świder, Marianna Kuta, Marianna Piórkowska i Antonina Deptuła. Nazwa wzięta została od rodzimej wsi Bandysie koło...
Położona na pograniczu województw mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego Czarnia jest miejscem niezwykłym. Słynie nie tylko z wielowiekowych lasów i Muzeum Ojca Zenona Żebrowskiego (1898–1982), franciszkanina niosącego pomoc mieszkańcom japońskiego Nagasaki, lecz także z nadal kultywowanej...
„Śpiewać bardzo lubię, ale to może wrodzone? Babcia taka była, mama taka była i ja tą samą drogą idę cały czas”, opowiadała Marianna Rokicka, słynna śpiewaczka ludowa z regionu kołbielskiego. Wspominając, często wyciąga z kredensu swój ulubiony album, na którym widnieje tytuł: „Pieśni...
Haftując kurpiowskie fartuchy, śpiewając o kurpiowskim życiu
Zofia Warych – główna myszyniecka śpiewaczka i hafciarka – ma swoją kurpiowskość we krwi. Urodziła się tuż przed wojną we wsi Dęby, pod Myszyńcem, i niedaleko z rodzinnej wsi odjechała, bo tylko do Myszyńca, w...