Obszar województwa mazowieckiego obejmuje kilka regionów, znacznie odmiennych kulturowo. Samo Mazowsze jest krainą historyczną, położoną w środkowym biegu Wisły oraz dorzeczu jej dopływów w centralnej oraz północno-wschodniej Polsce. W wyniku przemian ustrojowych i związanych z tym zmian administracyjnych do województwa mazowieckiego włączono region podlaski na wschodzie, Ziemię Sandomierską będącą częścią Małopolski oraz Radomszczyznę. W efekcie mamy do czynienia z różnymi tradycjami muzycznymi, stanowiącymi bogactwo regionalnej kultury.
Mimo różnic, istnieje kilka silnych, wspólnych cech, z których główne to: transmisja pamięciowa, pokoleniowość przekazu, wariantywność (inne opracowanie tego samego tematu), anonimowość, związek z miejscem, związek z obrzędem, wspólnotowość, komunikatywność w obrębie danej grupy oraz użytkowość. Jest to dość tradycyjne ujęcie - nomen omen - muzyki tradycyjnej.
Mimo że praktykowany niegdyś powszechnie przekaz pokoleniowy w obrębie rodziny to dzisiaj wyjątkowa rzadkość, istnieje oddolny ruch „ludzi z miast”, którzy przyjeżdżają na wieś, aby przez wspólne granie i śpiewanie uczyć się melodii, rytmów i ludowych fraz od wyjątkowych instruktorów.
W projekcie opisaliśmy także działalność niektórych zespołów pieśni i tańca, gdzie nauka kroków, melodii i słów odbywa się w sposób bardziej zinstytucjonalizowany. Choć taka aktywność budzi uśmiech w kręgach zagorzałych tradycjonalistów, niewątpliwie jest jedną z form przekazu dawnych umiejętności.
W Mazowieckim Szlaku Tradycji staraliśmy się wyróżnić najciekawsze i najbardziej różnorodne pod względem repertuarowym zespoły, kapele i solistów. Naszą bazę będziemy systematycznie poszerzać o nowe opisy i nagrania. Zapraszamy w muzyczną podróż po Mazowszu!
Pierwszy biały głos Kurpiowszczyzny
Jest jedną z najbardziej znanych Kurpianek w Polsce. Ma na swoim koncie m.in. nominację do nagrody „Fryderyki”. Współpracowała z muzykiem jazzowym Włodzimierzem Nahornym, koncertowała na całym świecie. Apolonia ...
Z przymrużeniem oka
Siłą w miejscowości Baba są... baby. Silne duchem, sercem, ale przede wszystkim głosem. Mowa o zespole śpiewaczym - o nieprzypadkowej zatem nazwie - „Baby z Baby”. Miejscem ich spotkań i prób jest świetlica wiejska....
Skarbnica pieśni
Zachwycające są energia, żywiołowość i spontaniczność Pani Marianny Fidos, która w całym regionie uznawana jest za wybitną śpiewaczkę obrzędową. Dawniej zapraszano ją m.in. na wesela gdzie jako starsza...
Zna tak wiele pieśni, że nawet „nie ma gdzie i kiedy tego wszystkiego wyśpiewać”. Ma niezwykłą pamięć, jest też osobą nad wyraz twórczą. Swoje pieśni spisuje w specjalnym zeszycie. Jest ich tam obecnie 500. Zostały podzielone na kategorie i wciąż ich przybywa. Pani...
Opowieści Pani Marii Bienias są często emitowane na antenie Programu 2 Polskiego Radia w Magazynie "Źródła". Stworzyła też scenariusze mówionych gwarą dziewięciu spektakli obrzędowych. Stanowi lokalny autorytet w kwestiach dotyczących miejscowej tradycji. Dzięki...
Wrodzone śpiewanie
Cztery kobiety, cztery historie, cztery głosy i jedno zamiłowanie: kurpiowski śpiew. Grupa śpiewacza "Bandysionki" to czteroosobowy zespół, którego skład tworzą dzisiaj: Bronisława Świder, Marianna Kuta, Marianna Piórkowska i Antonina Deptuła. Nazwa...
Lubimy razem spędzać czas
Położona na pograniczu województw mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego Czarnia jest miejscem niezwykłym. Słynie nie tylko z wielowiekowych lasów i Muzeum Ojca Zenona Żebrowskiego (1898–1982), franciszkanina niosącego pomoc mieszkańcom...
Śpiew jest radością i energią
„Śpiewać bardzo lubię, ale to może wrodzone? Babcia taka była, mama taka była i ja tą samą drogą idę cały czas”, opowiadała Marianna Rokicka, słynna śpiewaczka ludowa z regionu kołbielskiego. Wspominając, często wyciąga z kredensu swój...
Haftując kurpiowskie fartuchy, śpiewając o kurpiowskim życiu
Zofia Warych - śpiewaczka i hafciarka – ma swoją kurpiowskość we krwi. Urodziła się tuż przed wojną we wsi Dęby i niedaleko z rodzinnej wsi odjechała, bo tylko do Myszyńca, w którym spędziła całe swoje dorosłe...